Instytut Pamięci Narodowej Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką – działania IPN 2020 - Historia z IPN -

Galeria Plakatu IPN w Krakowie [PDF]

• 23 marca – godz. 12.00 – konferencja prasowa online na kanałach mediów społecznościowych IPN oraz na IPNtv z udziałem zastępcy prezesa IPN dr. Mateusza Szpytmy
• 24 marca – godz. 17.00 – internetowa premiera filmu „Paszporty Paragwaju”
• 24 marca – IPN oddaje hołd Polakom ratującym Żydów pod okupacją niemiecką
• 24 marca – godz. 12.00–12.50, dyskusja (bez udziału publiczności) o upamiętnianiu Polaków ratujących Żydów z udziałem Czesława Bieleckiego (architekt, publicysta, polityk) i Adama Siwka (dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa), prowadzenie Mirosław Biełaszko (pracownik OBEN IPN w Warszawie, dziennikarz radiowej Trójki), nagranie dyskusji zostanie udostępnione
• 24 marca –  godz.13.00-13.50, dyskusja (bez udziału publiczności) o Polakach ratujących Żydów z udziałem prof. Jana Żaryna, dr. Tomasza Roguskiego (IPN) i dr. Marcina Urynowicza (IPN), prowadzenie Mirosław Biełaszko (IPN Warszawa) – transmisja na kanale IPNtv
• Portal „Życie za życie”
• Znaczek Poczty Polskiej wydany wspólnie z IPN
• IPN Oddział w Warszawie upamiętnił Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką

• 24 marca – prezentacja tablic poświęconych Polakom ratującym Żydów na stronie internetowej Oddziału IPN w Białymstoku (odsłonięte zostaną w późniejszym czasie w Brańsku i Nowych Piekutach)
• Emisja spotów o Polakach ratujących Żydów na Facebooku i stronie internetowej Oddziału IPN w Białymstoku
• Publikacja internetowa artykułu Magdaleny Dzienis-Todorczuk Gołembieccy ratowali mnie moje życie...
• Publikacja internetowa tekstu dr Ewy Rogalewskiej Siostry Szarytki i Bracia Salezjanie – pomoc ludności żydowskiej [w:] Ewa Rogalewska, Getto białostockie. Doświadczenia Zagłady – świadectwa literatury i życia
• Wykład online Magdaleny Dzienis-Todorczuk, Uhonorowani medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata z tereny Podlasia (w mediach społecznościowych)
• Lekcja online Sposoby ratowania Żydów pod okupacją niemiecką wraz z materiałami edukacyjnymi dla nauczycieli do pobrania
• Plakaty z informacjami o osobach, które brały udział w ratowaniu, ukrywaniu, pomaganiu w ucieczce czy znalezieniu schronienia ludności żydowskiej z uwzględnieniem represji, jakie ich spotkały za udzielenie pomocy (wymiar lokalny)
• Prezentacja w sieci wybranych paneli z wystawy „Sprawiedliwi. Kapłani archidiecezji wileńskiej ratujący Żydów w okresie okupacji niemieckiej (1941-1944)” 

• 24 marca – w siedzibie Oddziału IPN w Gdańsku promocja (bez udziału publiczności) materiału edukacyjnego w postaci ulotki z reprintem „Protestu” Zofii Kossak-Szczuckiej (w wersji polsko-angielskiej, zachęcamy do pobrania)
• Działania IPN Gdańsk: materiały edukacyjne, pamiątkowa tablica, prezentacja wystawy 
• Unikatowe w skali światowej upamiętnienie Polaków Ratujących Żydów – toruńska Kaplica Pamięci
• Odezwa „Protest!” Zofii Kossak-Szczuckiej – zapoznaj się materiałem edukacyjnym IPN Gdańsk
• Poznaj Józefa Kolasińskiego, Polaka ratującego Żydów w czasie II wojny światowej 
• Dyrektor IPN Gdańsk o wkładzie Instytutu w badanie jednego z najbardziej dramatycznych zagadnień II wojny światowej: ratowania Żydów przez Polaków pod okupacją niemiecką

• Tablica upamiętniająca członków rodziny Kobylców, którzy w czasie II wojny światowej udzielili schronienia ok. 70 osobom narodowości żydowskiej – Siemianowice Śląskie 
• Premiera filmu poświęconego Henrykowi Sławikowi.

• 27 marca – artykuł „Życie za życie” na łamach gazety „Echo Dnia”
• Audycja „Polacy ratujący Żydów” z udziałem dr. Tomasza Domańskiego z Delegatury IPN w Kielcach
• Na Facebooku delegatury posty dotyczące lokalnych historii o ratowaniu Żydów na podstawie publikacji „Represje za pomoc Żydom na okupowanych ziemiach polskich w czasie II wojny światowej”

• 24 marca –  dyrektor Oddziału IPN w Krakowie zapalił znicze pod tablicą upamiętniającą siedzibę Rady Pomocy Żydom „Żegota” przy ul. Jagiellońskiej 11 w Krakowie oraz na ul. Szerokiej, pod głazem pamięci 65 tysięcy krakowskich Żydów – ofiar Holokaustu
• Głaz pamięci Żydów i Polaka zamordowanych przez Niemców we wrześniu 1939 r. pod Limanową
• W Popardowej (pow. nowosądecki) stanął pomnik poświęcony polskim i żydowskim obywatelom RP, zamordowanym przez Niemców 
• Pomnik Polaków ratujących Żydów powstaje w Gruszowie (pow. myślenicki)
• Plakat okolicznościowy w mediach społecznościowych i na stronie internetowej Oddziału IPN w Krakowie
• Spot wideo w komunikacji miejskiej
• Tekst okolicznościowy w „Dzienniku Polskim”
• Dodatek historyczny do „Gościa Niedzielnego” – ukaże się w późniejszym terminie

• Dodatek historyczny w „Naszym Dzienniku” w związku z Narodowym Dniem Polaków ratujących Żydów
• Publikacja nagrań audio, wideo, notacji w mediach społecznościowych Oddziału IPN w Lublinie

• 24 marca – zapalenie zniczy przed zlokalizowanymi w łódzkim Parku Ocalałych pomnikami: pomnikiem Polaków Ratujących Żydów w latach 1939-45 oraz obeliskiem poświęconym polskiej organizacji podziemnej pomagającej Żydom, działającej pod kryptonimem „Żegota” 

• Tablica upamiętniająca Polaków ratujących Żydów w Czarnkowie. Zaprezentujemy wizualizację tablicy upamiętniającej małżeństwo – Annę oraz Ignacego Dymków, którzy w latach 1943-1945 na terenie Czarnkowa udzielali schronienia Żydom (Gertrudzie oraz Peterowi Wechselmannom). 
• Dokument filmowy „marsz śmierci” o ewakuacji dwóch tysięcy więźniarek podobozów Gross Rosen zlokalizowanych w okolicach Sławy i w Zielonej Górze zimą 1945 roku. W obliczu zbliżającej się ofensywy Niemcy zmusili je do morderczego marszu w głąb Rzeszy. Po drodze doszło do masowych mordów (m.in. w lasach koło Starego Jaromierza niedaleko Kargowej), których ofiarami padły najbardziej wycieńczone więźniarki, niezdolne do dalszego marszu. W nagraniach do audycji wziął udział m.in. Józef Wojciech, którego matka została uhonorowana medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” za pomoc jednej z uciekinierek z „marszu śmierci”.
• Filmowa wypowiedź Szczepana Wejmana na temat warunków okupacyjnego życia w rodzinnym domu w Zelowie na wschodzie Kraju Warty i pomocy Żydom udzielanej przez jego rodzinę, przygotowana przez OBEN IPN w Poznaniu
• W mediach społecznościowych i na stronie Oddziału IPN w Poznaniu promocja materiałów z Muzeum Polaków Ratujących Żydów w Markowej oraz Muzeum Martyrologicznego w Żabikowie

• 19 marca – 15 maja – prezentacja w Toruniu (plac Sanktuarium NMP Gwiazdy Nowej Ewangelizacji i św. Jana Pawła II) wystawy „Polacy ratujący Żydów w czasie II wojny światowej”, przygotowanej przez Oddział IPN w Rzeszowie
• Upamiętnianie bohaterów poprzez propagowanie kampanii edukacyjno-popularyzacyjnej prowadzonej na oficjalnych stronach internetowych IPN Oddział w Rzeszowie oraz Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II wojny światowej im. Rodziny Ulmów w Markowej
• Na Facebooku Oddziału IPN w Rzeszowie nagranie wypowiedzi dr hab. Elżbiety Rączy dotyczące Polaków ratujących Żydów z terenu Podkarpacia – na podstawie najnowszych ustalonych przypadków”. Magdalena i Michał Wasserowie z Cisnej koło Leska, zamordowani za ukrywanie Samuela Pechtera, Franciszek Mroczka – policjant granatowy z Łukawca k. Rzeszowa, ukrywający siedmioosobową grupę Żydów, Jakub i Filomena Świętoniowie z Jodłowej pow. Dębica, pomagający rodzinie Pariserów. 

• odnowienie pomnika nagrobnego Heleny i Józefa Barcikowskich, odznaczonych medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie (kw. 61A, rząd 2, grób nr 1).
  Helena Barcikowska z domu Ząbroń została odznaczona medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata” 10 października 1985 r. Decyzja o odznaczeniu jej synów – Józefa i Tadeusza – zapadła 29 grudnia 1992 r. Barcikowscy – mieszkańcy Wiśniowca w województwie tarnopolskim – od października 1942 r. do sierpnia 1943 r. ukrywali w domu pochodzącego z Warszawy Adama Gajłę, który uniknął dzięki temu zamknięcia, a później śmierci w miejscowym getcie, zlikwidowanym wiosną 1943 r. Korzystając z pomocy znajomego księdza, udało się zdobyć dla ukrywanego metrykę urodzenia na nazwisko Krzysztof Bolesław Sawicki – tych imion i nazwiska używał także po wojnie. To właśnie Krzysztof Bolesław Sawicki napisał: „Nie wolno sobie pozwolić, aby choć jeden zasłużony odszedł z tego świata, nie doczekawszy się słusznej i najpiękniejszej nagrody. Każdy odznaczony człowiek w Polsce to jeszcze jeden wzór do naśladowania dla całego młodego pokolenia”.

• Artykuł na stronie Oddziału IPN we Wrocławiu: Jerzy Rudnicki, „Moim marzeniem jest spotkanie z Wami”. Rodzina Brońskich ze Smykowiec koło Tarnopola,
• „Narodowcy ratujący Żydów – Żydzi ratujący Narodowców”  – infografiki na stronie Oddziału IPN we Wrocławiu oraz Facebooku Delegatury IPN w Opolu
• Iwona Demczyszak: Narodowy Dzień Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką – dlaczego jest ważny?
• Wykład „Tradycja i kultura żydowska jako element kultury polskiej” w Hufcu ZHP Wrocław im. Polonii Wrocławskiej oraz w „Saloniku 3 muz” we Wrocławiu (M. Gadowicz) – przeniesiony na termin późniejszy