E-KsięgarniaCelem konferencji jest ukazanie w szerokim spectrum sądownictwa specjalnego kształtowanego na wzór sowiecki w latach 1944–1956. Nadto wskazanie jego znaczenia, początkowo dla instalowania, a później utrwalania władzy komunistycznej w Polsce. Tak zarysowany temat konferencji, pozwoli nie tylko na podsumowanie stanu badań, ale także stanie się polem do ożywionej dyskusji prelegentów zarówno historyków jak i prawników. Różnorodna tematyka wystąpień przyczyni się do wyjścia poza główny nurt badań, skupiony wokół funkcjonowania wojskowych sądów rejonowych. Z uwagi na liczne publikacje w tym zakresie organizatorzy postanowili wyłączyć z rozważań konferencyjnych ww. tematykę, nie oznacza to jednak niemożności zaakceptowania referatów, w których konieczne jest marginalne nawiązanie do działalności wojskowych sądów rejonowych np. w kontekście porównawczym.
PROGRAM KONFERENCJI:
28 maja (wtorek)
9:30–10.00 rozpoczęcie konferencji
Panel I 10:00–11:00
Prof. dr hab. Adam Bosiacki (Uniwersytet Warszawski)
Sądy specjalne w klasycznych systemach totalitarnych i ich recepcja w Polsce komunistycznej 1944–1956
Dr Marta Paszek (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach)
Novum ius, summa iniura. Nowe przepisy karne w sądownictwie specjalnym jako instrument władzy komunistycznej w walce z przeciwnikami politycznymi w latach 1944–1956
11:00–11:30 przerwa
Panel II 11:30–12:30
Dr hab., prof. UKSW Adam Dziurok (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Katowicach/Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie)
Specjalne sądy karne jako narzędzie utrwalania władzy komunistycznej? Casus Specjalnego Sądu Karnego
w Katowicach
Patrycja Resel (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi)
Rola byłego tłumacza Gestapo w Łodzi Williego Emila Zukriegela w powojennym ściganiu i sądzeniu niemieckich kolaborantów
12:30–13:00 przerwa
Panel III 13:00–14:00
Dr Diana Maksimiuk (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku)
Prokuratorzy tzw. „sądów doraźnych”(1946) – portret zbiorowy
Paweł Wąs (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi)
Wydziały do Spraw Doraźnych przy sądach okręgowych vs. sądy doraźne KBW – kilka uwag wyjaśniających
i porządkujących, niezbędnych do dalszego dyskursu
14:00–15:00 przerwa
Panel IV 15:00–16:30
Dr Jakub Parol (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi)
Procesy mieszkańców Żarnowa przed Wojskowym Sądem Okręgowym w Łodzi
Prof. dr hab. Mirosław Golon (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu/Delegatura Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy)
Konspiracyjne, więzienne i nauczycielskie losy Janiny Wasiłojć-Smoleńskiej (1926–2010) – więźniarki Fordonu (1947–1956), skazanej na karę śmierci przez WSR w Bydgoszczy
Dr Dominika Pasich (Oddziałowe Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie)
Proces „Zbrodniarzy z Wolbromia”
16:30–17:00 dyskusja
29 maja (środa)
Panel I 9:30–11:00
Bożysława Robertson (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie)
Wyroki śmierci za szpiegostwo jako narzędzie likwidacji cywilnej opozycji antykomunistycznej w okresie Zimnej Wojny na przykładzie Siatki Milera
Dr Katarzyna Gruszka (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi)
Podstawy prawne wymierzania przez Wojskowy Sąd Polskich Kolei Państwowych kar wobec „zmobilizowanych do wojskowej służby w komunikacji kolejowej” w latach 1944–1949
Kamil Margielewicz (Uniwersytet Śląski w Katowicach)
Struktury organizacyjno-administracyjne Wojskowego Sądu Polskich Kolei Państwowych
w latach 1944–1949
11:00–11:30 przerwa
Panel II 11:30–12:30
Agata Szewczyk (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach)
Prokurator lat 1944–1956 – obrońca praw obywateli czy ustroju
Prof. dr hab. Leszek Wieczorek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Karol Ruzik
Prokurator Stanisława Antonik – dwa oblicza w różnej rzeczywistości politycznej
12:30–13:30 przerwa
Panel III 13:30–15:00
Dr Jakob Maziarz (Uniwersytet Jagielloński)
Sędziowskie sądy dyscyplinarne na straży władzy ludowej (1944–1956)
Dr Renata Knyspel-Kopeć (Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Warszawie)
Funkcjonowanie Komisji Specjalnych do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym w świetle publikacji dzienników krajowych w latach 1946–1954
Prof. dr hab. Leszek Wieczorek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), Michał Zoń (Centralny Zarząd Służby Więziennej w Warszawie)
Bezprawie za murami więzień. Funkcjonowanie Straży Więziennej w latach 1945–1954
15:00–15:30 dyskusja